باب سوم مالیات بردرآمد_سرفصل مالیات بر درآمد کشاورزی
زمان تقریبی مطالعه: دوازده دقیقه و سه ثانیه
اگه به باب سوم مالیات بر درآمد نگاهی بندازین، توی فصل دومش از مالیات بر درآمد کشاورزی صحبت شده؛ کلا از یه ماده تشکیل شده ولی چون از اهمیت بالایی برخوردار بوده، یک فصل مجزا رو به خودش اختصاص داده و قانون‌گذار در ماده‌ای به نام ماده ۸۱، به طور مفصل درباره اون توضیح داده.
- ماده ۸۱ ق.م.م: درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع و جنگل‌ها، باغات، اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد.
دولت مکلف است مطالعات و بررسی‌های لازم را در زمینه کلیه فعالیت‌های کشاورزی و آن رشته از فعالیت‌های مزبور که ادامه معافیت آنها ضرورت داشته باشد معمول و لایحه مربوط را حداکثر تا آخر برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.
نکته بسیار حائز اهمیت در ماده ۸۱ این هستش که اشخاص حقیقی این ماده از پرداخت مالیات معاف و نیازی به انجام تکالیف ندارند؛ و همچنین اشخاص حقوقی دارای نرخ صفر هستند و کلا مالیاتی پرداخت نمی‌کنند.
توس اسن مطلب به چندتا از بخشنامه های مهم این ماده می‌پردازیم و اونا بررسی می‌کنیم.
- بخشنامه ۲۶۱۲/۸۰ مورخ 1380/۰۳/21
پاسخ به نامه سازمان امور مالیاتی در خصوص «فعالیت‌های بخش کشاورزی و استمرار معافیت‌های مالیاتی»
به طور کلی کشاورزی فعالیتی است که در جریان آن گیاهان یا حیوانات اهلی با هدف تولید اقتصادی پرورش داده می‌شوند.
بخش کشاورزی در اقتصاد ایران شامل چهار زیرگروه زراعت، شیلات و ماهیگیری، دام و طیور، جنگ‌ها و مراتع (منابع طبیعی) می‌باشد.
مودیانی که توی این حوزه فعالیت می‌کنند، این بخشنامه میتونه کمک بزرگی بهشون بکنه و دیدشون رو در این زمینه باز کنه. پیشنهاد می‌کنم که متن کاملش رو حتما مطالعه کنین چون با شرح جزئیات، قوانین رو توضیح داده و یه جورایی تعیین مصداق انجام داده.
- بخشنامه 200/۹۶/38 در تاریخ۱۳96/۰۳/۱۳:
مبالغ دریافتی بابت جبران خسارت وارده به فعالیت‌های موضوع ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم
نظر به اینکه در خصوص نحوه برخورد با وجوه دریافتی اشخاص از بیمه بابت جبران خسارت وارده به فعالیت‌های موضوع ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم از محل قراردادهای بیمه، ابهاماتی مطرح می‌باشد، بدینوسیله مقرر می‌دارد:
از آنجاییکه مطابق ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغانداری، احیای مراتع و جنگل‌ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخیلات از پرداخت مالیات معاف می‌باشد، لذا وجوه دریافتی اشخاص مذکور از موسسات بیمه که صرفا در راستای قرارداد مربوطه و بابت جبران خسارت وارده به فعالیت‌های موضوع ماده مزبور باشد، حسب مقررات به عنوان درآمدهای موضوع ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم مشمول معافیت موضوع ماده مذکور می‌باشد.
این بخشنامه در واقع پاسخ یک ابهام هستش، که اگه از اداره بیمه بابت جبران خسارات وارده به فعالیت‌های کشاورزی، مبلغی دریافت بشه، این مبلغ مشمول مالیاته یا معاف هستش؟ پاسخ دادن که خیر، ولی شرط گذاشته ؛ در صورتی که در راستای قرارداد مربوطه و به منظور جبران خسارت وارده باشه، و همچنین در راستای معافیت‌های موضوع ماده مزبور باشه، معاف از مالیات میشه.
- بخشنامه 230/۹۷/127 مورخ 1373/۱۰/07
قضیه این بخشنامه چیه اصلا؟ قبلا یه رای شورای مالیاتی وجود داشت که فروش آب در فعالیت های کشاورزی رو از پرداخت مالیات معاف می‌کرد. بعد به درخواست یک نفر این رای باطل شد! خیلی عجیبه که کسی بره و معافیت مالیاتی رو باطل کنه.
- بخشنامه 200/۵۹۵۸/ص:
نظر به ابهام برخي از ادارات امور مالياتي در خصوص ضريب مالياتي آن دسته از صادرکنندگان کالا و خدمات که در اجراي مقررات مفاد تبصره(۲) ماده ۱۱۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوري اسلامي ايران و دستور العمل شماره 200/۵۹۵۸ مورخ 1391/0۳/23 نسبت به ارائه اظهارنامه مالياتي در موعد مقرر در عملکرد سال ۱۳۹۰ اقدام ننموده اند و مشمول برخورداري از معافيتهاي مقرر قانوني نخواهند بود، ادارات امور مالياتي مکلف‌اند مراتب را در اجراي مقررات تبصره (۳) بند (ب) ماده ۱۵۴ قانون ماليات‌هاي مستقيم، حسب مورد به هيأت هاي حل اختلاف مالياتي ارجاع تا نسبت به تعيين ضريب مالياتي مربوط اقدام نمايند.
ضمناً در تعيين ضريب مالياتي پرونده‌هاي مذکور در هيأت‌هاي موضوع تبصره (۳) بند (ب) ماده ۱۵۴ قانون، از ضريب مالياتي عمده فروشي کالاها به عنوان ضريب مالياتي مشاغل مشابه اتخاذ ملاک گردد.
همونطور که مشاهده کردید، ابهامی به وجود اومده بود که جوابش بله هست. نکته جالب توجه در این قسمت، اینه که حتی اگه اشخاص حقیقی، صادرات بکنن، بازهم نیاز نیست که تکالیف مالياتي رو انجام بدن، البته این داستان برای اشخاص حقوقی و شرکت‌ها نیست، چون نرخ صفر هستن، باید حتما تکالیف مربوطه رو انجام بدن که از پرداخت مالیات معاف بشن.
- بخشنامه 230/۹۸/53 مورخ 1398/۰۶/06:
معافیت درآمد حاصل از تولید کمپوست قارچ خوراکی اعلام شد.
به پیوست تصویر رأی هیأت تخصصی اقتصادی مالی دیوان عدالت اداری موضوع دادنامه شماره 9809970906010146 مورخ 1398/05/01 مبنی بر عدم تسری معافیت موضوع ماده 81 قانون مالیات های مستقیم بر درآمد حاصل از تولید کمپوست قارچ خوراکی به شرح ذیل جهت اطلاع واقدام لازم ارسال می گردد:
«به موجب ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم :«درآمد حاصل از کلیه فعالیت‌های کشاورزی، دامپروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل و پرورش طیور، صیادی و ماهیگیری، نوغان داری، احیای مراتع و جنگل‌ها، باغات اشجار از هر قبیل و نخلیات از پرداخت مالیات معاف می باشد.» برهمین اساس و به موجب ماده 1 آیین نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیاء اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران:«کشاورزی عبارت است از بهره برداری از آب و زمین به منظور تولیدات محصولات گیاهی و حیوانی از قبیل زراعت، باغداری، درختکاری مثمر و غیر مثمر، جنگلکاری، جنگلداری، پرورش طیور و زنبور عسل و آبزیان.» نظر به اینکه بر اساس موازین حقوقی فوق الذکر، اصطلاح«کشاورزی» ناظر به فعالیت‌هایی است که منتهی به تولید محصولاتی می‌گردد که به شکل مستقیم قابل استفاده توسط افراد می باشند; بنابراین تولید کمپوست قارچ خوراکی که به منظور آماده سازی بستر کشت قارچ صورت می گیرد، در زمره فعالیت‌های کشاورزی تلقی نمی‌گردد. از این رو، مقررات مورد شکایت که بر اساس آنها معافیت‌های مالیاتی موضوع ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم شامل تولید کمپوست قارچ خوراکی نبوده و قابل تسری به آن نمی‌باشد، لذا مغایر قانون و خارج از اختیار نبوده و به استناد بند ب ماده 84 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب 1392 رای به رد شکایت صادر و اعلام می‌کند.»
این در واقع یک رای هيأت تخصصی دیوان هستش. سوال پیش اومده که تولید کمپوست قارچ خوراکی، جزء مصادیق ماده ۸۱ محسوب میشه؟ سازمان هم اعلام کرده که نیست و هیات تخصصی هم اونو تایید کرده.
- رای شورا ۲01/۲9 در تاریخ 1399/۱۲/20:
در ارتباط با معافیت مالیاتی موضوع ماده ۸۱ قانون مالیات های مستقیم برای اشخاص حقوقی نسبت به درآمد کتمان شده در اظهارنامه تسلیمی
از آنجا که مطابق جزء ۳ بند ۴ بخشنامه شماره ۲۴/ ۹۸/ ۲۰۰ مورخ ۲۱/ ۳/ ۱۳۹۸ ، شمول نرخ صفر و هرگونه معافیت یا مشوق مالیاتی مندرج در قانون مالیات های مستقیم و سایر قوانین با رعایت مقررات تبصره ۱ ماده ۱۴۶ مکرر قانون مذکور نسبت به درآمدهای ابرازی در اظهارنامه مالیاتی موضوعیت دارد لذا با توجه به مراتب فوق و با عنایت به بند ۵ بخشنامه شماره ۱۵۸/ ۹۶/ ۲۰۰ مورخ ۷/ ۱۲/ ۱۳۹۹، درآمدهای کتمان شده مشمول نرخ صفر ، هرگونه معافیت یا مشوق مالیاتی مندرج در قانون مالیات‌های مستقیم و سایر قوانین نخواهد بود.
یعنی مودی باید به منظور معافیت، تمامی تکالیفش رو انجام بده تا نرخش صفر بشه.
- رای شورا ۲۰۱_۲:
صورتجلسه مورخ 1396/۰۲/04 شورای عالی مالیاتی
در اجرای بند 3 ماده 255 قانون مالیات‌های مستقیم
نامه شماره 230/51285/د مورخ 1395/12/28 معاون محترم مالیات‌های مستقیم در خصوص ابهامات مطرح شده راجع به معافیت شرکت‌های تعاونی تولید روستایی و اتحادیه‌های آنها برای اعمال معافیت موضوع ماده (133) یا ماده (81) ق.م.م باتوجه یه قانون تفسیر ماده (133) قانون مالیات‌های مستقیم و اصلاحات بعدی آن در اجرای بند 3 ماده 255 ق.م.م حسب دستور رییس کل محترم سازمان امور مالیاتی کشور در جلسه شورای عالی مالیاتی مطرح گردید.
شرح ابهام:
1. شرکت‌های تعاونی تولید روستایی که فعالیت آنها منطبق بر اساسنامه و در زمره عناوین مذکور در ماده (81) قانون مالیات‌های مستقیم باشد مشمول کدام یک از معافیت‌های ذیل می‌گردند :
الف – صرفا معافیت موضوع ماده 81
ب- معافیت موضوع مواد 81 و 133 به صورت توامان
حکم استفساریه مذکور به صراحت معافیت ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم را به شرکت‌های تعاونی تولید روستایی که فعالیت آنها منطبق بر اساسنامه و در زمره عناوین مذکور در ماده (81) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366/12/03 باشد، تسری داده است نه معافیت ماده 81 قانون. بنابراین حکم ماده 81 قانون مالیات‌های مستقیم بصورت عام بوده و کلیه اشخاص با رعایت مقررات امکان برخورداری از این معافیت را دارند و در اجرای این مصوبه صرفا فعالیت‌های منطبق بر اساسنامه که در زمره عناوین مذکور در ماده (81) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366/12/03 باشد مشمول حکم ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم نیز خواهد بود و به سایر فعالیت‌های این شرکت‌ها تسری ندارد.
اینجا به وضوح توضیح داده که برای این کار، از هر دو ماده ۸۱ و ۱۳۳ میتونیم استفاده کنیم.
2. در صورتی که پاسخ بند 1 فوق معافیت مندرج در بند ب باشد ، با توجه به توضیحات صدرالذکر آیا اساسنامه شرکت‌های تعاونی تولید روستایی می‌بایست منطبق با اساسنامه نمونه شرکت‌های تعاونی روستایی باشد؟
با توجه به استفساریه مذکور انطباق فعالیت با اساسنامه شرکت تعاونی تولید روستایی مورد حکم قرار گرفته نه نمونه اساسنامه ، لذا فعالیت‌هایی که در انطباق با اساسنامه مصوب شرکت (از سوی مراجع قانونی ذیربط) بوده و از عناوین مذکور در ماده (81) قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1366/12/03 باشد مشمول حکم ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم خواهد بود.
خب اینجا گفته که نه! نیازی به چنین کاری نیست.