سود و زیان انباشته

سود و زیان انباشته

زمان تقریبی مطالعه: چهار دقیقه

حساب سود و زیان انباشته از آنجا که دارای گستردگی فراوان می باشد، یکی از موضوعات بسیار حساس و بحث بر انگیز بوده و یکی از حساب‌های که حتما در امر  ح با آن برخورد حسابرسی خاص و دقیق خواهد شد، حساب سود و زیان انباشته است. که در ادامه به شرح این موضوع می پردازیم.

سود انباشته

هر شرکتی تجاری در انتهای سال به سهامداران مقداری پول نقد را به عنوان سود می­ پردازد، همه شرکت­­ها علاوه بر این که بخشی از سود خود را به صورت نقدی میان سهامداران، تقسیم می­کنند، یک بخشی از آن را به عنوان سود انباشته در شرکت نگه می­دارند.

بنابراین سود انباشته (Retained Earnings) اون قسمتی از سود شرکت است که مثل سود سهام، بین سهام‌داران تقسیم نشده و برای سرمایه‌گذاری مجدد در شرکت ذخیره می­شود.

زیان انباشته

زمانی که زیان‌­های وارده به خاطر اتفاق‌های مالی شرکت، منجر به مانده بدهکار شود، به آن زیان انباشته می­گویند. زیان انباشته نقش کاهنده در حساب حقوق صاحبان سهام دارد.

اگر زیان انباشته شرکت به مقدار نصف سرمایه شرکت برسد، در این صورت مدیر شرکت باید مجمع عمومی فوق العاده تشکیل دهد و از سهامداران دعوت کند تا در مورد انحلال یا بقای شرکت تصمیم­گیری کنند.

اگر سهامداران با انحلال شرکت موافق نباشند، مدیران سرمایه شرکت را باید به انداره ‌ی سرمایه­ای که در دسترس دارند، کاهش دهند.

حساب سود و زیان انباشته چیست

حساب سود و زیان انباشته حسابی است با ماهیت بستانکار. در صورتی که این حساب بابت سال جاری مورد بررسی و ثبت قرار گیرد، به آن سود و زیان جاری گفته می شود. و اگر این حساب مربوط به سود و زیان سال قبل یا سال های قبل باشد به آن سود و زیان انباشته گفته می شود.

فراموش نکنید که در تمامی شرکت‌ها از جمله سهامی و غیره سهامی با این حساب به یک روش برخورد می‌شود اما لازم به ذکر است که در مورد حساب سود و زیان انباشته سنواتی تفاوت های در اصول حسابداری و حسابداری مالیاتی (مطالعه بیشتر :‌ حسابداری مالیاتی چیست ) وجود دارد که می بایست در این مورد، نظر حسابدار مالیاتی را منظور نمود. همانطور که می دانید حساب سود و زیان انباشته یا سود و زیان سنواتی یک حساب دائمی یا در واقع تراز نامه ای است. این حساب به عنوان یکی از سرفصل های حقوق صاحبان سهام منعکس می شود. به همین دلیل به هیچ حسابی انتقال داده نمی شود.

با توجه به آنچه گفته شد مانده حساب سود و زیان انباشته نیز هر سال بر روی هم انباشته می شود و به هیچ حسابی انتقال داده نخواهد شد.

سود و زیان انباشته در واقع پیوندی است میان صورت درآمدها و ترازنامه چرا که اطلاعات آن در بخش حقوق صاحبان سهام در ترازنامه منعکس می شود.

چیز مهمی که باید بدانید این است که، حساب سود و زیان زیان انباشته از آنجا که دارای گستردگی فراوان می باشد، یکی از موضوعات بسیار حساس و بحث بر انگیز بوده و یکی از حساب های که حتما در امر حسابرسی با آن برخورد خاص و دقیق خواهد شد، حساب سود و زیان انباشته است.

نسبت سود و زیان انباشته به سرمایه:

سود یا زیان انباشته، آن بخش از عایدی شرکت است که میان سهامداران تقسیم نشده و همراه با مبالغ سودهای انباشته در سال­های قبل جمع می­شود. سود انباشته به عنوان سرمایه در گردش شرکت محسوب می­شود که قابل استفاده برای خرید دارایی و بازپرداخت بدهی ها است.

لازم است بدانید حساب خلاصه سود و زیان پایان دوره مالی، نباید در حساب سرمایه بسته شود. خلاصه سود و زیان را باید در حساب سود و زیان انباشته، وارد کرد تا امکان گزارش گیری وجود داشته باشد و از سوی دیگر مقدار سود و زیان در هر دوره نیز فراهم باشد.

سود و زیان انباشته بدهکار:

لازم است بدانید، حساب سود و زیان انباشته یک حساب دائمی و با ماهیت بستانکار است البته در صورتی که شرکت سوددهی داشته باشد. در غیر این صورت و زمانی که شرکت به جای سوددهی زیان­ده باشد، سود و زیان انباشته بدهکار می­شود.

با این تفاسیر زمانی که خلاصه سود و زیان شرکت بدهکار باشد، مؤسسه یا شرکت روی خط زیان است. اگر خلاصه حساب سود و زیان بستانکار باشد، نشان دهنده سوددهی شرکت است.

ثبت سود وزیان انباشته در ترازنامه:

سود و زیان انباشته را در ترازنامه باید در حقوق صاحبان سهام ثبت کنید.

چون حساب سود و زیان انباشته در پایان سال بسته نمی­شود و به سال بعد منتقل می­شود. برای محاسبه سود یا زیان انباشته، باید سود یا زیان انباشته­ی ابتدای دوره را به خالص سود و زیان بیفزایید تا بتوانید میزان سود را از آن کم کنید.

سه فایده سود یا زیان انباشته:

حساب سود و زیان انباشته میان درآمد و ترازنامه، پیوند برقرار می­کند. در صورت مثبت بودن این حساب شرکت دارای سود انباشته است. خوب است بدانید از سود انباشته در چند مسیر استفاده می­شود:

1. پرداخت بدهی­ های شرکت از محل سود انباشته
2. از سود انباشته می­توان برای خرید تجهیزات و ماشین آلات شرکت در جهت بهبود و توسعه استفاده کرد.
3. برخی مدیران شرکت ­ترجیح می ­دهند سود انباشته را برای تحقیق و پژوهش در جهت توسعه و بهبود شرکت صرف کنند.

در صورتی می­توان سود انباشته را صرف موارد بالا کرد که این حساب تبدیل به سرمایه شود. برای این کار باید ابتدا از محل سود انباشته، افزایش سرمایه داشته باشید. سپس می ­توانید کارهای بالا را انجام دهید. اگر درآمد شرکت در حدی نباشد که بتوان موارد ذکر شده را با آن انجام داد، باید این رقم را به عنوان سود یا بازخرید، میان سهامداران توزیع کنید.

سود انباشته ابتدای دوره:

پس از پایان هر دوره حسابداری، باید سود انباشته را در قالب درآمد جمع شده سال قبل و سال جاری در دفاتر ثبت کرد.

برای این کار باید سودی که میان سهامداران توزیع شده را از این حساب کسر کنید و در ترازنامه ثبت کنید. آنچه در پایان سال مالی بعد به عنوان تراز پایانی سود انباشته از دوره قبل به جا می­ماند، تراز آغازین سود انباشته نامیده می­شود.

لزومی ندارد که تراز سود انباشته همیشه مثبت باشد، چون ممکن است خالص زیان در دوره جاری بیشتر از تراز آغازین سود انباشته شود. نکته دیگر درباره تراز سود انباشته این است که لازم است بدانید، اگر حجم بالایی از سود سهام میان سهامداران توزیع شود، می­تواند این تراز را منفی کند.

ماهیت سود و زیان انباشته در دفاتر حسابداری:

حسابداران عزیز می­دانند که حساب سود و زیان انباشته به طور کلی ماهیت بستانکار دارد. اگر سود ثبت شده مربوط به سال جاری باشد به نام سود و زیان انباشته جاری ثبت می­شود. اگر حساب سود و زیان مربوط به سال گذشته باشد سود و زیان انباشته نامیده می­شود.

فرقی ندارد، چه حساب سود و زیان انباشته داشته باشد چه سود و زیان سنواتی باشد، باید آن را در بخش حقوق صاحبان سهام ثبت کرد. لازم است بدانید مانده این حساب به هیچ حساب دیگری منتقل نمی­شود و در هرسال مانده حساب به نام سود و زیان انباشته ثبت می­شود.

سود و زیان انباشته در بورس:

درتمام شرکت­های بورسی، مجمع عادی سالانه برای بررسی گزارشات هیئت مدیره برگزار می­شود. در پایان این جلسات میزان سود سالانه مشخص شده به اطلاع سهامداران رسانده می­شود. سود خالص یعنی سودی که هزینه ها و مالیات­ ها را از آن کسر کرده­اند نیز در همین جلسه اعلام می­شود.

EPS در واقع میزان سود خالص اعلام شده در انتهای مجمع است که باید در میان سهامداران تقسیم شود.

اگر EPS مثبت باشد، بخشی از آن میان سهامداران توزیع شده و بخشی به عنوان سود انباشته نگهداری و ثبت می­شود.

اگر EPS منفی باشد شرکت در حالت زیان است که باید مقدار آن از زیان سال­های قبل کسر شود.اگر سرمایه­ای وجود نداشته باشد مقدار زیان به عنوان زیان انباشته ثبت می­شود.

چطور از سود و زیان انباشته شرکت­های بورسی مطلع شویم:

برای اطلاع از وضعیت سود و زیان شرکت­های بورسی، باید به سامانه کدال codal.ir سری بزنید و مراحل زیر را انجام دهید.

در بخش جستجوی اطلاعیه، باید نام شرکت را وارد کنید.

در بخشی به نام گروه اطلاعیه باید گزینه اطلاعات و صورت مالی سالانه را انتخاب کنید.

در این مرحله لازم است که گزینه فقط زیر مجموعه­ ها را خاموش کنید تا دکمه جست و جو فعال شود.

حالا می­توانید اطلاعیه ­های شرکت را ببینید. بهتر است در میان اطلاعیه­ها به دنبال اطلاعیه دوره 9 ماهه باشید تا از جدیدترین و آخرین وضعیت شرکت مطلع شوید.

با کلیک روی این اطلاعیه می­توانید اطلاعات و صورت­های مالی میان دوره­ای را انتخاب کرده و با دیدن ترازنامه و انتخاب صورت وضعیت مالی سود و زیان انباشته شرکت را ببینید.

هدف از دادن گزارش سود و زیان انباشته چیست:

صورت گزارشات سود و زیان انباشته، مکانی برای صورت سود زیان و ترازنامه است. با دیدن این گزارش می­توانید ارتباط منطقی میان صورت سود و زیان و ترازنامه ببینید. چون سود انباشته سودی است که در شرکت نگهداری می­شود. این سود به سهامداران پرداخت نمی­شود و در ترازنامه ثبت می­شود.

صورت سود و زیان انباشته اطلاعات جامعی برای اقتصاد دانان دارد و از نظر آنها اهمیت بالایی دارد.

سود و زیان انباشته در ترازنامه چیست:

سود انباشته بخشی از سود خالص شرکت است که پس از پایان سال مالی به عنوان سود نقدی به سهامداران پرداخت می­شود. بخش دیگری از سود انباشته نیز در شرکت نگه داشته می­شود.

سود انباشته را باید از کم کردن سود انباشته تراز سود آغازین به اضافه خالص سود و زیان کرد تا بتوانید سود سهام را از آن کم کنید. سود انباشته را باید در سمت چپ ترازنامه و زیر ستون حقوق صاحبان سهان ثبت کنید.

سود و زیان انباشته در صورت های مالی:

آنچه در صورت­های مالی ثبت می­شود، حقوق صاحبان سهام است. از آنجا که سود و زیان انباشته در این حساب ثبت می­شود، تغییرات گردش حساب سود و زیان انباشته در این حساب منعکس می­شود.

تغییرات دیگر در این حساب مانند گردش حساب اندوخته قانونی، حساب اندوخته اختیاری و سود انباشته و حساب های مربوط به اقلام دیگری است که مطابق استانداردهای حسابداری در همین حساب حقوق صاحبان سهام ثبت می­شود.

سود و زیان انباشته در اظهارنامه:

اگر بخواهید زیان انباشته را در اظهارنامه را ثبت کنید، باید بدانید تا زمانی که برگ تشخیص دارایی، زیان نداشته باشید این ادعا قابل قبول نیست.

فقط در صورت تأیید ممیز مالیاتی است که زیان انباشته را می­ توان از سود سال جاری با سال­های بعد کسر کنید. صدور برگ تشخیص مالیاتی از سوی ممیزین باید ظرف یک سال پس از ارائه اظهارنامه مالیاتی صادر شود.

مالیات سود و زیان انباشته:

برای محاسبه مالیات سود و زیان انباشته اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمان امورمالیاتی با بررسی دفاتر و صورت های مالی، میزان مالیات تعلق گرفته به آن را مشخص می­کند.

در اظهارنامه عملکرد، جدولی به نام استهلاک زیان سنواتی هست که باید زیان انباشته را در آن قسمت ثبت نمایید. این حساب در جدول محاسبه مالیات در اظهارنامه درج شده و بر محاسبه مالیات سال جاری تأثیر مستقیم دارد.

محاسبه میزان مالیات سال جاری نیز با زیان سنواتی ارتباط مستقیم دارد. زیان انباشته نیز به تشخیص ممیز مالیاتی از سود سالانه کسر شده و در برگ تشخیص دارایی ثبت می­شود.

دلایل کاهش نرخ سود انباشته:

دلایل زیادی وجود دارد که منجر به کاهش سود انباشته می­شود. از جمله این دلایل می­توان به موارد زیر اشاره کرد.

• توزیع سود سهام
• زیان خالص
• ایجاد اندوخته
• اثراتی که تغییرات خاص در روش­ها و اصول حسابداری ایجاد می­کند
• مبالغ به جا مانده از مبادلات سهام خزانه که مقدار سهام کمتر از مقدار لازم باشد.